පොතක් ගැන යමක් – Its about a scientific fiction

මා කියැවූ සංවේදී ම විද්‍යා ප්‍රබන්ධය ගැනයි මේ සටහන.

සල්වාතර් ආර්ජන්ටිනාවේ වෙසෙන ජීව විද්‍යාඥයෙක්(දකුණු ඇමරිකාව ආක්‍රමණය කළ සුදු ජාතිකයින්ගෙන් පැවත එන්නෙක්).ඔහු තම අභිරහස් පර්යේෂණාගාරය තුල විවිධාකාර අත්හදා බැලීම් කරන්නේ ජීවීන් ශල්‍යකර්ම වලට භාජනය කිරීමෙන්.රියෝදිලාප්ලාතා හි සැඟවුණ වෙරළබඩ පෙදෙසක ලෝකයාට රහසක් ව පවත්වා ගෙන යන මේ පරීක්ෂණාගාරය තුල විවිධාකාරයට ශරීරාංග වෙනස් කරන ලද ජීවීන් විශාල ගනනක් ජීවත්වෙනවා.(දෙවියන් වහන්සේ ගේ නිමැවුම් වෙනස් කරන්නේ යයි විටෙක සාම්ප්‍රදායික ආගමික විශ්වාස සල්වාතර් සමඟ ගැටෙනවා).

ස්වදේශික සාමාන්‍ය ජනතාවට සල්වාතර් යනු වෛද්‍යවරයෙක්.නිකන් ම වෛද්‍ය වරයෙක් නොවේ.සුව කළ නොහැකි රෝග සුවකරන විස්කම් වෙදැදුරෙක්.දිනක් ඔහු වෙත එන ගැමියෙක් අලුත උපන් දුර්වල බිලිඳු දරුවෙක් ගෙනත් දෙන්නේ දරුවා ගේ ජීවිතය කෙසේ හෝ බේරාදෙන ලෙස අයැදිමින්.සල්වාතර් කොහොමත් ජීවත් කරවිය නොහැකි මේ මේ ළදරුවා තම පර්යේෂණයක් සඳහා යොදාගන්නවා.ඔහු ළදරුවා ගේ ගේ දුර්වල පෙනහලු සමඟ මත්ස්‍ය කරමලක් බද්ධ කර ගොඩබිම ද ජලයේ ද ජීවත් විය හැකි අපූරු “උභයජීවියෙක්“නිර්මාණය කරනවා.නමුත් ඔහු දරුවා ගේ භාරකරුවන් ගෙන් මේ බව සඟවනවා.ඔහු ලෝකය පවසන්නේ දරුවා මියගිය බවයි.

අර්ධමිනිස් අර්ධ මත්ස්‍ය දරුවා සල්වාතර් ගේ විද්‍යාගාරය තුල වැඩෙනවා.ඔහු “පියා“කියන්නේ සල්වාතර්ට.එක දිගට දිගු කලක් ගොඩබිම ජීවත් විය නොහැකි මේ මීන මානවයා (ඔහු ගේ නාමය වන්නේ ග්‍රීක බසින් මීන මානවයා යන අර්ය ඇති ඉක්තිඇන්දර් යන්නයි)ඔහු ගේ “පියා“විසින් මහ සයුරට හුරු කරනු ලබනවා.විද්‍යාගාරය තුල ඔහු ජීවත් වන ටැංකිය කෙලින් ම විවර වන්නේ මහ සයුරට.මහ මුහුදු කෙලිබිම වන ඔහු ගේ මිත්‍රයා වන්නේ ඩොල්ෆින් මසෙක්.පොදුවේ සියලු මුහුදු ජීවින් ද විශේෂයෙන් ම මාලුන් ඔහු ගේ සමීප මිතුරන්.

මහ සයුරේ ඉහලින් වැටෙන දැල් වල පැටලෙන මාලුවන් ගේ ජීවිත ආරක්ෂා කිරීම උදෙසා ඉක්තිඇන්දර් එම දැල් කපා දමනවා.ගෙබ්බෙකු මෙන් විශාල ඇස් ඇති,මාලු දැල් කපා දමන මේ අත්භූත ජීවියා සමහර ධිවරයන් විසින් කීප විටක් දකිනවා.මේ “මුහුදු යකා“ නිසා භීතියට පත්වන ධිවර ප්‍රජාව එපෙදෙසේ මූදූයාම නතරකරනවා.

නමුත් මේ අභිරහස පිලබඳව උනන්දුවන පේද්‍රෝ සුරිතා ඉක්තියැන්දර් පිලිබඳව හෙලිදරව් කරගැනීමට උත්සහ දරනවා.ඔහු ගැඹුරු මුහුදේ මුතු ගවේශනය කරන ව්‍යාපාරිකයෙක්.

මුදලට කමාට මෙහෙකරන කුලීකරුවකු මාර්ගයෙන් ඉක්තියැන්දර් තමාසතු කරගැනීමට සුරිතා සමත්වනවා.මුතු සොයන මිනිසෙකු මෙන් විනාඩියක් දෙකක් නොව ඕනෑම තරම් වේලාවක් දියයට සිටිය හැකි ඉකියැන්දර් ගැඹුරු මුහුදේ මුතු සොයන ඔහුට මිල කල නොහැකි සම්පතක්.කාළය හෝ දේශසීමා බිලිඹද වෙනසකින් තොරව කපටි ව්‍යාපාරිකයින් සියල්ලන්ට ම පොදු වූ අධික ධන තණ්හාවෙන් සුරිතා ද පෙලෙන නිසා ඉක්තියැන්දර් පත්වන්නනේ දැඩි පීඩනයකට.ඒ අතර  ඔබ මා මෙන් ම මොලොව සියල්ලෝ ම දිවි දෙවෙනි කොට අගයන පුද්ගලික නිදහස නැතිවීම අහිංසක ඉක්තියැන්දර්ට දරාගත නොහැකි වනවා.

හැලහැප්පීම් ගණනාවක් මැද ගලායන මේ මීන මානවා ගේ ජීවිතය අවසානයේ යොමු වන්නේ ඔහු උපන් ප්‍රදේශයෙන් බොහෝ දුරබැහැර මූදුකරයට.ඒ ඔහු ගේම යහපතටයි.

නමුත් ඔහු ගේ වියෝගය දරාගත නොහැකි වේදනාවක් බවට පත් වන අයෙක් ද මේ කතාවේ පාත්‍රවර්ගයා අතර සිටිනවා.ඒ ඉක්තියැන්දර් ගේ සැබෑ පියා.ඔහු සුරිතා වෙත මේ “මුහුදු යකා“ලබාදීම උදෙසා ඔහුට මුදලට බැල මෙහෙ කරන්නේ මේ උපන් විගසම මිය ගියා යයි සැලකූ තම පුත්‍රයා බව කිසිසේත් ම නොදැනයි.කලකට පෙර තම සොයුරා වෛද්‍ය සල්වාතර්ට තම බිලිඳු දරුවා සුවකිරීමට භාර දුන් බවත් මේ මුහුදුයකා යනු අන්කවරෙකුවත් නොව ඒ දරුවාම බව ඔහු දැනගන්නාවිට බොහෝ ප්‍රමාදවීලාය.

මේ “උභයජීව“කතාන්දරයේ (අසම්පූර්ණ)සාරාංශය.මුල සිට අගටම එක හුස්මට කියවා නිම කළ හැකි අතිශයින් රසවත් මේ කෘතිය දකුණු ඇමරිකාව පසුබිම් කොට ලියැවූවක් වුවද රචකයා රුසියානු ලේඛක ඇලෙක්සැන්ඩර් බෙල්යායෙව්.(අවාසනාවට මෙය සිංහලට නැගූ පරිවර්තකයාගේ  නම මගේ මතකයේ නැහැ.මෙය කියවන ඔබ දන්නවා නම් සටහන් කරන ලෙස කරුණාවෙන් ඉල්ලා සිටිනවා-තිසර සහ තවත් පාඨක මිතුරක් ගෙන් දැනගත් පරිදි මෙය සිංහලට පරිවර්තනය කලේ ජේ.ඊ.ගුණසේකර මහතා.ස්තුතියි !)

විද්‍යාප්‍රබන්ධයක් ගැන කීමේදී “සංවේදී“යන වචනය අදාල වන්නේ කෙසේදැයි සමහර විට ඔබට සිතේවි.ඒත් උභයජීව අවසන් වන්නේ එක්තරා ඛේදාන්තයකින්.කිසිදා නැවත එතැයි බලාපොරොත්තු විය නොහැකි ඈතකට ගොස් සිටින තම ලෙයින් උපන් පුත්‍රයා එතැයි බලාපොරොත්තුවෙන් තෙරක් නොපෙනෙන මහ සයුර දෙස බලා හිදින පියෙක් ගෙන් තමයි කෘතිය අවසන් වන්නේ.

මොකක්ද මේ “වාත වැඩේ” ? ~ Try to solve this

තවත් අලුත් තුන් තේරවිලි කීපයක් දයාබර පාඨක මිතුරන් වෙත ඉදිරිපත් කරන්න හිතුවා.බලන්න විසඳන්න හැකිද කියල.

1.නොයෙක් පලතුරු

2.දණ්ඩේ යන්න

3.පුෂ්ප පැතිරුණු රෙද්ද

4.වාත වැඩේ

5.කැලේ දිහාව

6.සුලං රඹ පුෂ්පය

7.ගව භාගය

8.ඔහු පුෂ්ප ඇස

9.මලු හයිය ඇඳ

විසඳීමේ සම අවස්ථා සියලු පාඨකයන්ට හිමිකළ යුතු බැවින් ප්‍රතිචාර පළ කිරීම තාවකාලිකව අත්හිටුවන බව කරුණාවෙන් සලකන්න.

ශර්මා එයි, සිංග් නැත – Sharma arrives, No sign of singh

[පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය මහලේකම් කමලේෂ් ශර්මා මහතා ඊයේ (නොවැම්බර් 9)දිවයිනට ලඟාවීමෙන් පසු,මෙරට ප්‍රමුඛ පෙලේ ජනමාධ්‍යයක් සමග කළ සම්මුඛ සාකච්ඡාවකින් උපුටා ගැනිනි.]

ප්‍රශ්නය-ලංකාවේ පැවැත්වෙන පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය රාජ්‍ය නායක සමුලුව ගැන ඔබේ අදහස කුමක්ද?

පිළිතුර-හිරු නොබසින අධිරාජ්‍යයේ සාඩම්බර යටත් වැසියන් වශයෙන් ඇත්ත වශයෙන් ම අපි කාටත් සතුටු වෙන්න පුලුවන් අවස්ථාවක් මේක.කවදත් මුල අමතක නොකරන ලංකාව ශතවර්ෂ කීපයක් තමන් ගේ ස්වාමියා වෙලා හිටපු බ්‍රිතාන්‍යය යට කෘතගුණ දැක්වීම උදෙසා සංවිධානය කරන මෙම සමුලුව ලෝක රාජ්‍ය නායක සමුලු ඉතිහාසය උඩු යටිකුරු කල විප්ලවීය මොහොතක් ලෙස බය නැතිව මට ප්‍රකාශ කරන්න පුලුවන්.

ප්‍රශ්නය-ඇයි ඔබ එසේ කියන්නේ

පිළිතුර-එසේ කියන්නේ හේතු ඇතුව.බලන්න මේ උත්සවය වෙනුවෙන් ශ්‍රී ලංකා රජයේ සහ එහි ජනතාව ගේ කැපවීම.බලන්න මෙහි බුද්ධිමත් පාලකයන් මේ සමුලුව ගැන අධ්‍යයනය කිරීමට ම සියලුම විශ්ව විද්‍යාල සිසුන්ට සතියක අධ්‍යයන නිවාඩු පවා ලබාදෙන හැටි.බලන්න අගනුවර නගරසභාව තමන් ගේ බැංකු ගිණුමේ අන්තිම සතයත් වියදම් කරල නගරය ලස්සන කරන අපූරුව.බලන්න මේ සතියක විතර කාලයේ පිටින් එන රාජ්‍ය නායකයන් ගේ ගමන්බිමන් වලට පමණක් රුපියල් ලක්ෂ 1,600ක වියදමින් ලංකා රජය යොදවන අධි සුඛෝපභෝගී බෙන්ස් රථ.ඒ විතරක් ද අධිවේගී මාර්ග,නවීකරණය කළ ගුවන්තොටුපල,දැවැන්ත සම්මන්ත්‍රණ ශාලා,රාජ්‍ය නායක බිරින්දෑ වරුන් ගේ ගෙල පලදින වටිණා ආභරණ.සමුලුව වෙනුවෙන් ඔබරටේ කැපවීම අති විශිෂ්ඨයි.ඒ ගැන කතා දෙකක් නෑ.

ප්‍රශ්නය-ඔබ හිතනවද මේ පුංචි රට ලොවටම ආදර්ශයක් සපයනවා කියා?

පිළිතුර-පැහැදිලිවම.මා යෝජනා කරනවා ලෝකය ඒ ආදර්ශය ලංකාවෙන් ලබාගත යුතුයි කියල.ඒ වගේ ම  මම විශ්වාස කරනවා මීලඟට නිව්යෝර්ක් නුවර යූඑන් සමිට් එක පැවැත්වෙන විට හාර්වඩ් ඇතුලු සියලු විශ්ව විද්‍යාල වලට රජයෙන් නිවාඩු දෙයි කියල.ඒ වාගේ ම මම හිතනවා ජීනීවා වල පැවැත්වෙන සෑම වැදගත් සමුලුවකදීම ඒගැන අධ්‍යයනය කරන්න සූරික් ඇතුලු සියලු විශ්වවිද්‍යාල වලටත් ස්විස්ටර්ලන්තයේ රජය නිවාඩු ලබා දෙයි කියා. 

ප්‍රශ්නය-සමුලුව පිලිබඳ මේ රටේ ජනතාව ගේ කැපවීම ඔබ දකින්නේ කොහොමද?

පිළිතුර-රජයට මනා සහයෝගයක් රටේ ජනතාව ගෙන් ලැබෙනවා,එය විශිෂ්ටයි.මට දැනගන්න ලැබුණා මේ උත්සවය වෙනුවෙන් රඟන,ගයන පාසැල් දරුදැරියන් ඒ වෙනුවෙන් යන සියලුම වියදම් ස්වේචාවෙන් ම දරනවා කියල.ඒ තමන් ගේ අධ්‍යයන කාලයෙන් කරන කැපකිරීමට අමතරව වසර අවසාන වාරවි භාගය කට උඩ තියෙද්දිත්.ඒ වගේ ම අගනුවර ජනතාව සමුලුව වෙනුවෙන් තම ගෙවල් දොරවල් පිලිසකර කරල තීන්ත ගාගන්නේ තමන්ගේ ම වියදමින්.තමන් ගේ එදිනෙදා කාර්යයන් මදකට නතර කරලයි මේ එන රාජ්‍ය නායකයන්ට පාරතොටේ ඉඩ වෙන්කරල දෙන්නේ.මේ රටේ ජනතාව ගේ කැප කිරීම් ගැන එක් සුලු උදාහරණ කීපයක් පමණයි.

ප්‍රශ්නය-සමුලුවේ සංවිධාන කටයුතු ගැන ඔබේ අදහස් කොහොමද?

පිළිතුර-අනභිබවනීයයි.සමුලුවට සහභාගී වෙලා දේශන කරල ඒවා අහල අතට අත දීල,ද්විපාර්ශවික සාකච්චා පවත්වනවාට අමතරව මෙරට විසින් ආගන්තුක රාජ්‍ය නායකයන් වෙනුවෙන් ලබාදෙන අත්දැකීම් සුවිශාලයි.දක්ෂිණ අධිවේගී මාර්ගය,මත්තල ගුවන් තොටුපල,හම්බන්තොට වරාය,නෙලුම්පොකුණ මේවාගේ දෙවල් ඒ රාජ්‍ය නායකයන්ට දැක බලාගන්න ලැබීම මොනතරම් දෙයක්ද?එත් ඔබේ රටේ ජනතාවට ලැබෙන සමහර අමිල වරප්‍රසාද මේ රාජ්‍ය නායකයන්ට ලබානොදීම ගැන නම් මගේ එච්චර සතුටක් නෑ.

ප්‍රශ්නය-මොනවද ඒ වරප්‍රසාද?

පිළිතුර-අධිවේගී මාර්ගයේ පයින් ගමන්කිරීම වගේ වරප්‍රසාද.කමක් නෑ අපි ඒවා අමතක කරමු.මම හිතනවා ආගන්තුක රාජ්‍ය නායකයින් මෙය ඉවසා දරාගනී කියල.

ප්‍රශ්නය-සමුලුව වෙනුවෙන් රජයෙන් සැපයෙන ආරක්ෂාව ගැන ඔබතුමා සෑහීමකට පත් වෙනවාද?

පිළිතුර-මම අතිශයින් ම තෘප්තිමත්.රාජ්‍ය නායකයන්ට මැස්සෙක්ගෙන් වත් හිරිහැරයක් නොවෙන විදියට ආරක්ෂාව තරකොට ඇති බවට මට හොදටම විස්වාශයි.රජු ගේ ඇඟේ වසන මැස්සා කඩුවෙන් කොටල විනාශ කරන ආරක්ෂකයින් ඔබේ රටේ ඉන්න බව ලෝකයේම ප්‍රසිද්ධයි නේ.

ප්‍රශ්නය-එතකොට සෞඛ්‍ය පහසුකම්

පිළිතුර-ඉතාමත් ම හොදයි.මම සොයා බලපු විදියට පැය 24 ම ක්‍රියාත්මක ගිලන්රථ බලකායක්,ජාතික රෝහලේ සුඛෝපභෝගී වාට්ටු කීපයක්,දැඩි සත්කාර ඒකකය,සුවිශාල වෛද්‍ය කාර්යමණ්ඩලයක් රාජ්‍ය නායකයන් වෙනුවෙන් සූදානම්.මම ආරාධනා කරනවා ඒ නායකයන්ට හා අනෙක් සම්භාවනීය විදේශ අමුත්තන්ටත් ඒ අයගේ පවුල් වල උදවියටත් තමන්ට තියෙන අට අනූවක් ව්‍යාධි මේ ලැබුණ අමිල අවස්ථාවෙන් පල ලබා සුවකරගෙන යන්න කියල.අපි අමතක කරන්න හොදනෑ සචින් තෙන්දුල්කාර්ට වෙදකම් කළ විස්මිත වයිට් වෙදැදුරා පවා ඉන්නේ මෙ රටේ කියල.

ප්‍රශ්නය-කෙසේ නමුත් මේ සමුලුව සඳහා රැජිණ සහභාගී වන්නේ නෑ නේද?

පිළිතුර-ඇත්ත රැජිණ සහභාගී වන්නෙ නෑ තමයි.එත් රැජිණ දැන් යල්පැන ගිය චරිතයක්.ඒ වෙනුවට චාර්ල්ස් කුමාරයා එන්නේ.නමුත් මටත් පොඩි කණගාටුවක් තියෙනවා විලියම්,කේටී සහ චූටි බබා ජෝර්ජ් මෙරටට නොඑන එක ගැන තමන්ගේ අතීත උරුමයක් දැක බලා ගෙන ආශ්චර්ය විඳල යන්න.

ප්‍රශ්නය-පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය තරුණ සමුලුව හෙට(නොවැම්බර් 10) ඇරඹෙනවා.මේ ගැන ඔබේ අදහස කුමක්ද?

පිළිතුර-ඇත්තටම මේක ඉතා සුවිශේෂී අවස්ථාවක්.අනික් තරුණ සම්මේලන වගේ නෙවෙයි මේ “තරුණ සම්මේලනය”නියෝජනය කරන්නේ 60%ක් ම “තරුණයින්”.තරුණයින් තමයි ලොකයේ හෙට දිනය.මම හුගක් ම සතුටු වන්නේ ඒකයි ඒ ගැන.ඒ වාගේ ම සතුටු වෙන්න පුලුවන් කාරණයක් තමයි මේ “රාජ්‍ය නායක සමුලුව”ට ත් සහභාගී වන්නේ 60%ටත් වඩා “රාජ්‍ය නායකයින්”.මොන තරම් ශ්‍රේෂ්ඨද?

ප්‍රශ්නය-හොදයි තිස් වසරක යුද්ධයෙන් පසුව අද අපේ රට පිලිබද ඔබේ අදහස කුමක්ද?

පිළිතුර-මම හිතනවා ඔබේ රට දැන් නියම මාර්ගයේ ගමන් කරනවා කියලා.ජනගහණයෙන් ලක්ෂ 3කට එක් කැබිනට් ඇමතිවරයෙක් ගණනේ සිටින ඔබේ රට නොබෝ දිනකින් ම ලෝකයේ ම ආශ්චර්ය රාජ්‍යය බවට පත්වනවාට මට කිසිම සැකයක් නෑ.බොහෝ විට මේ සමුලුවෙන් පසු ඔබ රට ඒ ජයග්‍රහණය ලබා ගනීවි.

ප්‍රශ්නය-අවසාන වශයෙන් අපට කියන්න සමහර රටවල්,සමහර නායකයින් මේ සමුලුව වර්ජනය කිරීම ගැන ඔබතුමා ගේ අදහස කුමක්ද කියලා?

පිළිතුර-මම හිතන්නේ අපි ඒ ගැන එච්චරම සැලකිලිමත් විය යුතු නෑ කියලයි.හැමදාම කසිකබල් ඉන්දියන් කාර් එකක එහේ මෙහේ යන මන්මෝහන් මහත්තයට සතියකට වත් බෙන්ස් එකක යන්න පින නෑ කියල තමයි කියන්න තියෙන්නේ.

(නම්-ගම්,සිදුවීම්,ස්ථාන සියල්ල කතුවරයා ගේ සිතේ මැවුණු හුදු කල්පිතයන් ම පමණක් බව කරුණාවෙන් සලකන්න.)

නිශ්ඵල ම අමත්‍යංශය – The most useless ministry

පඳුරක් ගණනේ ඇති කැබිනට් අමාත්‍යංශ අතර වඩාත් ම ජන පීඩක අමත්‍යංශය පුද්ගලික බස් අමත්‍යංශය යයි සිතේ.කෝප් වාර්තාවෙන් හෙලිදරව් කොට ඇති පරිදි ජනතා මුදල් මිලියන ගණනින් විනාශ කරන රාජ්‍ය ආයතන ඇතත් ජනතාවට දැනෙන වඩාත් ම පීඩාකාරී ආයතනය පුද්ගලික බස් අමත්‍යංශයයි.මා එසේ කියනුයේ මේ ආයතනය තම නඩත්තුව වෙනුවෙන් අති විශාල ජනතා මුදල් සම්භාරයක් වාර්ශිකව ගිලදමනමුත්,එය ජනතාව වෙනුවෙන් සිදු කරණු ලබන අබමල් රේණුවක තරම්වත් සේවාවක් නම් නොපෙනෙන බැවිණි.

කලකට පෙර මෙරට ප්‍රවාහන සහ මහාමාර්ග අමත්‍යංශය නමින් ආයතනයක් විය.එය භාර අමාත්‍යවරයාට ලංගමය,දුම්රිය,පුද්ගලික බස් සේවය මෙන්ම රටපුරා ඇති මහාමාර්ග ද පිලිබද වගකීම පැවරී තිබිණි.එවන් වගකීම් ප්‍රමාණයක් තනි මිනිසෙකුට දැරීම අපහසු යයි අප මොහොතකට සිතමු.(නමුත් දක්ශ පරිපාලකයෙකුට මේවා කිසිසේත් ම අපහසු කාර්යයන් නොවේ).නමුත් අද වනවිට පුද්ගලික බස් රථ ඇමතිතුමා ගේ  වෘත්තීයමය වගකීම ඉතා කුඩා ක්ෂ්‍රේත්‍රයකට ලඝු කොට ඇති බැවින් ඔහුට තම සම්පූර්ණ අවධානය මේ සේවාව වෙත පමණක් ම යොමු කොට එහි ගුණාත්මක භාවය කොතරම් දුරට ඉහල නැංවිය හැකි නොවේද?

නමුත් අදවනවිට අප රටේ පුද්ගලික බස්රථ සේවාව කෙබඳුද?

• දුරගමන් සේවා හැර කිසිදු පුද්ගලික බස් රථයකින් මගියාට ප්‍රවේශ පත්‍රයක් ලබාදෙන්නේ නැත.(සිනහවට කාරනය නම් 2007 ජනවාරි සිට ටිකෙට් නොමැතිව ගමන් කරන මගීන් ට දඩ ගසන බවට වූ දැන්වීමක් තවමත් සමහර බස්රථ වල ඇලවී තිබීමය).
• පුද්ගලික බස් සේවාවේ ගුණාත්මක වර්ධනයක් දක්නට ඇත්තේ ම නැත(අනවශ්‍ය ලෙස ප්‍රමාදවීම/කොට කොටා යාම,තරගයට වේගයෙන් ධාවනය කොට අනතුරු සිදු කිරීම,මගීන්ට අවමන් ලෙස සැලකීම,ඉතිරි මුදල් නොදීම ආදී නොමනා ක්‍රියා එලෙසමය).
• මගීන් ට අමතර පහසුකම් කිසිවක් නොදී ගමන් ගාස්තුව මෙන් එකහමාර ගුණයක් අසාධාරණ ලෙස අයකරන ඊනියා අර්ධ සුඛෝපභෝගී බස් සේවාව එලෙසමය.
• රාත්‍රී 7.00 න් පසු බොහෝ මාර්ග වල පුද්ගලික බස්රථ ධාවනය වන්නේ ම නැත.
• මගීන්ට ලැබෙණ ප්‍රතිලාභ කෙසේ වෙතත් අඩුම තරමින් බස්රථ සේවකයන් අර්ථසාධක අරමුදල් හිමි යම් තරමකට හෝ ස්ථාවර රැකියාවකට හිමිකම් නොකියයි.

එසේ නම් මේ අමත්‍යංශය සිදුකරණු ලබන කිසිදු කාර්යයක් ඇත්තේ ම නැතැයි ඔබ සිතන්නේ ද?එය වැරදිය.වරන් වර බස් ගාස්තු වැඩිකිරීමට සක්‍රීයව දායක වන්නේ මෙම අමත්‍යංශයයි.නොවැම්බර් පළමුවෙනිදා සිට 7%කින් යයි කියමින් බස්ගාස්තු වැඩි කළ ද සීයට 7 යන්න හරියට ගණනය කළ හැකි නිලධාරියෙක් වත් මෙහි සිටීදැයි සැකය.

බස්රථ වලට අලුතින් ධාවන බලපත් ලබාදෙන්නේ ද මේ ආයතනයයි.මෙවන් “අමතර ආදායම් මාර්ගයක්“ වත් නොතිබුණා නම් ඇමතිතුමාට සහ ඔහු ගේ නෑදෑයන්ට මැතිවරණ වලට වියදම් කිරීමට මුදල් සොයාගැනීම ද අසීරුවන්නට ඉඩ තිබිණි.